PIA News Service - Monday, December 9, 2013

PIA Caraga chief denounces killing of Tandag City radio broadcaster

By Venus L. Garcia

BUTUAN CITY, Dec. 9 (PIA) – Philippine Information Agency (PIA) Caraga regional director Abner Caga has denounced the killing of Michael Diaz Milo, a radio broadcaster of Prime Radio FM in Tandag City on Saturday.

“I totally condemn the slaying of Milo. Assailants of the crime must be put behind bars. This act of criminality against mediamen has to be stopped,” said Caga.

Milo, 34, who was shot in a close range hitting his head, while on board his single motorcycle, was declared dead on arrival at Adella Serra Ty Memorial Medical Center. The gunman with his companions were able to escape immediately after the incident.

Caga added that “this kind of occurence is definitely not an isolated case in media scenario. Several threats were plotted in the lives of mediamen who have the integrity to assert their stand on certain issues and concerns, and we need to search for justice for the sake of their role as effective broadcaster.”

With the on-going investigation conducted by the Surigao del Sur provincial police office, Communications Secretary Sonny Coloma has also ordered not to delay the capture of the culprit. He was so concerned that he emphasized the call to fight and end the hostile trend of media-related killings.

“The murder was unjustifiable, regardless of the culprit’s motivation. Mediamen deserve the respect and I expect the result of the investigation to surface swiftly,” said Coloma.(VLG/PIA-Caraga)

3-day Advance Cardiac Life Support training set in Bislig City

By Nida Grace P. Barcena

        

BISLIG CITY, Dec 9 (PIA) – The city government here through the office of the City Disaster Risk Reduction Management (CDRRM) is spearheading a 3-day Advance Cardiac Life Support Training on December 9-11, this city.

According to Yuri Sango of CDRRM office, the training aims to organize the composition of medical responders and equip them with knowledge, skills and confidence to perform management to a person whose breathing and heartbeat suddenly stopped. Lecture and demonstration on performing foreign airway obstruction management, rescue breathing and CPR will also be conducted.

Sangco said the medical units from the Southeastern Mindanao of the Philippines Coast Guard Davao City will facilitate the 3-day training.

Sango added that around 40 participants from the city health office medical personnel, staff of the City DRRM office and disaster volunteer members will join the activity. (NGBT/PIA-Surigao del Sur)

Tagalog News: Palasyo kinondena ang pagpaslang ng brodkaster sa Surigao del Sur

Ni David M. Suyao

AGUSAN DEL SUR, Dis. 9 (PIA) - Kinondena ng Malakanyang ang pagpaslang ng isang brodkaster mula sa Surigao del Sur at sinabing isang task force ng pulisiya ang binuo para hanapin ang mga salarin.

“Kinokondena po namin ang pagpaslang kay Ginoong Michael Milo, isang brodkaster ng Prime Radio FM sa Tandag City, Surigao del Sur,” sabi ni Communications Secretary Herminio Coloma Jr. sa isang interview sa radio noong Linggo, ang dzRB Radyo ng Bayan.

Sinabi rin ni Coloma na kasalukuyang tinutugis ng mga pulis ng Surigao del Sur ang mga salarin ni Milo at isang espesyal na grupo ang itinatag ng pulisya para sa agarang paglutas ng kaso.

“Napag-utusan na po ng PNP na gawin ang lahat ng nararapat para po matugis, mahuli at mapanagot ang mga pumaslang kay Ginoong Milo,” sabi ni Coloma.

Tinatantiyang tatlong kalalakihang sakay ng motorsiklo ang bumaril kay Milo, ang pinakahuking biktima na media sa nagdaang ilang linggo. Napag-alaman mula sa ulat na sakay ng motorsikolo si Milo ng siya ay barilin ng tatlong naka-angkas ng motorsiklo.

Ang biktima ay agad dinala sa pinakamalapit na hospital pero binawian din ng buhay.

Ang pagpatay kay Milo ay nangyari matapos humigit-kumulang mga dalawang linggo ng ang blocktimer ng dxGT na si Joas Dignos ng Radyo Abante ay binaril sa lunsod ng Valencia, Bukidnon noong Nobyembre 2. (PIA-Agusan del Sur)

Tagalog News: Breastfeeding, ikalawang mensahe pa rin sa 2012 Nutritional Guidelines for Filipinos (NGF)

Ni Ma. Idelia G. Glorioso

MANILA, Dec. 9 (PIA) - Pamilyar na tayo sa katagang ”Breast-feed infants exclusively from birth to six months, and then, give appropriate food while continuing breast-feeding.”

Hindi na bago sa pandinig natin ang katagang ito dahil ito ang ikalawang mensahe na nakasaad sa 2000 Nutritional Guidelines for Filipinos (NGF).

Nitong 2012, ang  bagong NGF na ginawa ng Technical Working sa pamumuno ng Food and Nutrition Research Institute, Department of Science and Technology (FNRI-DOST) ay  ganoon din ang ikalawang mensahe na patungkol sa breastfeeding.

Nakasaad sa ikalawang mensahe kung bakit mahalaga ang breastfeeding: “breastfeed infants exclusively from birth up to 6 months, then give appropriate complementary foods while continuing breastfeeding for 2 years and beyond for optimum growth and development”.

Mahalaga ang ikalawang mensahe ng 2012 NGF.

Alam naman natin na ang gatas ng ina ang pinakamasustansyang pagkain para sa mga sanggol.

Taglay nito ang sapat na sustansya na kailangan ng mga sanggol  lalo sa kanyang unang anim na buwan.

Ang colostrum o ang unang gatas na nakukuha ng baby sa kanyang ina ay nagtataglay ng mga antibodies na siyang pananggalang ni baby laban sa impeksyon at iba pang sakit.

Kaya naman masasabi natin na ang isang sanggol na nakasuso ng colostrum ng kanyang ina ay hindi basta-basta magkakasakit.

Mayroon ding protina at taba ang gatas ng ina na madaling matunaw kaysa sa taglay na protina at taba ng mga infant formula.

Dahil madaling matunaw ang protina at taba ng gatas ng ina, madali itong magagamit ng katawan ni baby, maging ang mga bitamina and mineral na taglay nito.

Pero hindi lang ang  tamang nutrisyon para kay baby ang kahalagahan ng gatas ng ina ngunit mahalaga rin ito para sa mga nanay.

Base sa mga pag-aaral, puwedeng makaiwas sa breast cancer ang nanay kung nagpapa-breastfeed siya. Bukod dyan, hindi din kaagad mabubuntis ang nanay.

Malaking tipid din kung nagpapa-breastfeed ang nanay dahil masyadong mahal ngayon ang mga infant formula.

Mahal din ang mga gamit ni baby gaya ng mga bote. Bukod diyan, menos-trabaho dahil hindi na kailangang maglinis ng bote.

At higit sa lahat, tiyak ding ligtas and sanggol dahil hindi na kailangang mag-alala kung mapasuso natin ng panis na gatas ang sanggol dahil laging sariwa ang gatas ng ina.

Pero higit sa lahat ng mga importansyang ito ng pagpapasuso ng ina, ang isa pang napakahalagang idinudulot ang pagpapa-breastfeed, ay ang hindi matatawarang natural bonding sa pagitan ni mommy at ng kanyang sanggol.

Napakahalaga na sa unang anim na buwan ay mapasuso ang sanggol ng gatas ina.

Napakaraming benepisyong maibibigay nito, hindi lang para sa sanggol, kundi pati na rin kay nanay.

Pero dumarating sa punto na hindi na sapat ang gatas ng ina para maibigay ang lahat ng nutrisyong kailangan ni baby.

Pagkatapos kasi ng unang anim na buwan, kailangan nang bigyan ng karagdagang pagkain si baby o iyong mga tinatawag na complementary foods.

Sa ganitong pagkakataon, ang uri ng pagkaing ibinibigay sa bata ay depende sa kanyang edad.

Tandaan lang na  kahit na kumakain na ng solid foods ang sanggol, ugaliin pa rin na painumin ng gatas ng ina  hanggang dalawang taong gulang at pataas.

Sa pamamagitan nito ng gatas ng ina at wastong karagdagan pagkain o complementary foods, makakatiyak tayo na sapat na sustansya at nutrisyon ang makukuha ng sanggol .

Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa pagkain at nutrisyon, makipag-ugnayan kay Dr. Mario V. Capanzana,  Food and Nutrition Research Institute-DOST, Bicutan, Taguig, Metro Manila, Tel. No. 837-29-34 or 837-20-71 loc. 2287, FNRI-DOST, email: mvc@fnri.dost.gov.ph;  website:http//www.fnri.dost.gov.ph. (FNRI-DOST S & T Media Service/PIA-Caraga)

Tagalog News: Kalinisan sa pagkain, mahalaga

Ni Ma. Idelia  G. Glorioso

MANILA, Dec. 9 (PIA) - Kaligtasan ng ating pamilya ang pangunahing tinitingnan at binibigyan natin ng pansin. Isang aspeto ng kaligtasan ay nagsisimula sa malinis na pagkain na ating ihahain sa mesa.

Kailangan nating matiyak na walang halong anumang mikrobyo o dumi o iyong mga tinatawag na contaminants ang pagkain sa ating mesa para tayo makaiwas sa anumang sakit na puwedeng idulot nito.

Siguraduhin din na walang sakit ang taong nagsisilbi ng pagkain dahil puwede niyang mailipat ang kanyang sakit o virus sa pagkain na siya namang magbibigay ng sakit sa makakakain nito.

Karaniwan sa mga sakit na makukuha mula sa mga marurumi o kontaminadong pagkain ay ang malubhang pagtatae sa bata na sanhi ng mga virus o mikrobyo; disenterya (bacillary); typhoid fever; pagkalason sa pagkain na dulot ng mikrobyo; disenterya (amoebic) na dulot ng parasito; hepatitis na dulot ng virus.

Ang pagkain ay maaaring magdala rin ng impeksyon na sanhi ng parasito.

Halimbawa ng parasito ay ang pangkaraniwang mga bulate (ascaris at trichuris) na maaaring makuha sa pagkain ng mga hilaw na gulay (tulad sa salad) na nakatanim sa lupa na ang pataba ay dumi ng tao o hayop.

                                             

Ang mga pagkain ay maaaring may mga sangkap na nakalalason tulad ng mga metal na mercury at lead, mga mycotoxin at pamatay-insekto, gayundin ng mga additive o panimpla tulad ng nitrite at ilang mga pangkulay o food color sa pagkain.

Mahalaga na matiyak natin na malinis ang ating pagkain dahil puwede itong pagmulan ng iba’t ibang uri ng sakit.

Pero paano nga ba mapapanatiling malinis at ligtas ang ating pagkain mula sa anumang uri ng mikrobyo?

Ang ating pagkain ay mapapanatili nating malinis sa pamamagitan ng ilang mga hakbang:

·      Pamalagiing tuyo at malinis ang kusina upang  hindi mamahay dito ang mga langaw, ipis at daga.

·      Huwag pahahawakin ng pagkain ang sinuman tao na may impeksyon sa balat o may nakahahawang sakit. Mayroon din namang malusog na tao na maaaring magdala ng mikrobyong nagdudulot ng sakit kaya dapat nitong iwasan ang pag-ubo o pagbahin sa harap ng pagkain.

·      Magsabon at maghugas ng kamay bago maghanda ng pagkain ng pagkain, bago kumain, at pagkagaling sa palikuran.

·      Ugaliin ang pagiging laging malinis sa pananamit lalo na kung maghahanda ng pagkain.

·      Gumamit lamang ng malinis na tubig sa paghuhugas at pagluluto ng pagkain at sa inumin. Kung hindi tiyak sa kalinisan ng  tubig, pakuluan muna ito maigi.

·      Hugasang mabuti ang mga prutas at gulay. Ang mga gulay na kakainin nang hilaw, laluna ang mga gulay na mababa ang tanim, ay maaaring ibabad sa malabnaw na solusyon ng chlorine (halimbawa’y chlorox).

·      Huwag gagamitin ang mga kamay sa paghahalo ng pagkain, ilayo ang mga kamay sa bibig, ilong at buhok habang naghahanda ng pagkain.

·      Hugasang mabuti ang mga gamit sa kusina, sangkalan o counter top na ginagamit sa hilaw na karne, isda at manok.

·      Lutuing mabuti ang karne, isda at manok. Iwasan ang pagkain ng hilaw o di gaanong lutong baboy at isda laluna ang tahong, talaba at kauring lamang-dagat.

·      Ugaliin ang paggamit ng kutsara sa pagtikim ng niluluto. Hugasang mabuti bago gamitin muli.

·     Ilagay sa refrigerator nag tirang pagkain at painiting mabuti bago ihain. Kung walang refrigerator, magluto lamang ng sapat na pagkain para sa isang hainan upang walang matira.

·      Kung hindi nakatitiyak na ligtas ang isang pagkain (halimbawa’y pagkaing may ibang amoy, pagkain na tumatagas o nakaumbok na lata, inaamag na pagkain o pagkaing may ibang kulay) itapon na ito.

·      Tandaan, ang maayos na pagtatapon ng dumi at basura at ang malinis na kapaligiran ay nakatutulong upang mabawasan ang mga nagpaparumi sa ating pagkain.

Base sa 2012 Nutritional Guidelines for Filipinos (NGF) na ginawa ng Technical Working Group sa pamumuno ng Food and Nutrition Research Institute-Department of Science and Technology (FNRI-DOST), tandaan lamang ang ika-siyam na mensahe: “Consume safe foods and water to prevent diarrhea and other food and water-borne diseases”.

Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa pagkain at nutrisyon, makipag-ugnayan kay Dr. Mario V. Capanzana,  Food and Nutrition Research Institute-DOST, Bicutan, Taguig, Metro Manila, Tel. No. 837-29-34 or 837-20-71 loc. 2287, FNRI-DOST, email: mvc@fnri.dost.gov.ph; website:http//www.fnri.dost.gov.ph. (FNRI-DOST S & T Media Service/PIA-Caraga)

Tagalog News: Galunggong, sardinas paborito ng mga Pinoy

Ni Josefina T. Gonzales

MANILA, Dec. 9 (PIA) - Alam ba ninyo na ang pinaka-popular na isda na kadalasang kinakain ng mga Pinoy ay galunggong at sardinas? Ito ay ayon sa 7th National Nutrition Survey na isinagawa ng Food and Nutrition Research Institute ng Department of Science and Technology (o FNRI-DOST). Ang galunggong at sardinas ay parehong mayaman sa calcium at phosphorous. Mayaman din ito sa omega 3 fatty acids.

Ang kalsyum ay  kailangan ng ating katawan para sa matibay na buto at ngipin. Ang kakulangan nito ay sanhi ng pagka - bansot sa paglaki, marupok na buto at ngipin, matagal na paghilom ng sugat, irregular na tibok ng puso at mahinang mga kalamnan. Ang omega 3 fatty acid naman ay sinasabing nakatutulong sa pag iwas sa mga sakit sa puso at ugat pati na sa ibang uri ng kanser. Masusing pag-aaral pa ang kailangan upang tuluyang mapatunayan ang mga ito, pero ang tiyak ay mas mabuti sa kalusugan ang isda kaysa sa karne.

Ugaliing kumain at maghain sa pamilya ng mga isda para sa ating pangangailangan sa kalsyum at omega 3 fatty acid.

Ang impormasyong ito ay hatid sa inyo ng  FNRI-DOST, ang  pangunahing ahensya ng gobyerno sa pananaliksik sa pagkain at nutrisyon. Para sa karagdagang impormasyon at kaalaman sa pagkain at nutrisyon, sumulat o tumawag kay Dr. Mario V. Capanzana, Direktor, FNRI-DOST sa kanyang email address:mvc@fnri.dost.gov.ph, mar_v_c@yahoo.com o sa telepono bilang 8372934-8373164. Maari ding bisitahin ang FNRI-DOST website: http://fnri.dost.gov.ph. (FNRI-DOST S & T Media Service/PIA-Caraga)

Cebuano News: P3.6M nga gamit pang-uma maangkon sa mga mag-uuma sa Agusan del Norte

Ni Jay Vincent V. Demain

AGUSAN DEL NORTE, Dis. 9 (PIA) - Mokabat P3.6 milyones ka pesos nga kantidad sa pag–uumang pasilidad ang gitakdang maangkon sa grupo sa mga mag-uuma ning probinsya.

Kini ang unod sa usa ka Tripartite Memoramdum of Agreement nga gitakda nang pirmahan tali sa probinsya sa Agusan del Norte, Department of Agriculture (DA) rehiyong Caraga ug Seed Producers Marketing Cooperative (SPMC) pinaagi sa Sangguanian Resolution No. 094-2013 sa pagpangamahan ni Provincial Board Member Antidio B. Amora.

Kini nga programa sa DA gihinganlan og “On-Farm Mechanization Program: Provision of Farm Mechanization Program: Provision of Farm Mechanization Facilities and Equipment to Farmers Association,” nagtumong sa pagtabang sa gagmay nga mga mag-uuma pinaagi sa paghatag kanila og modernong mga pasilidad sa pagpanguma aron masiguro ang dakong ani.

Ang SPMC nga maoy beneficiary sa programa, matod pa, usa ka accredited provincewide farmers organization ning probinsya nga ubos sa technical supervision sa buhatan sa Provincial Agriculturist.

Basi sa kasabotan, ang P3.6 milyones ka pesos nga gikan sa ahensya sa DA ipalit og on-farm mechanization facilities nga magamit sa mga mag-uuma sama sa floating tiller, bag closer, rice sees cleaner, ug rice transplanter ug pundo usab alang sa community seed bank (warehouse). Aduna sa matod pay 200 square meters nga luna ang giandam sa SPMC alang sa seed bank.

Usa sa mga agenda sa panggamhanang probinsyal ubos sa liderato ni Gobernador Angel Amante Matba ang paghatag og pre ug post harvest facilities sa mga mag-uuma ning probinsya aron molambo pa ang ilang panginabuhian. (LGU-Agusan del Norte/PIA-Agusan del Norte)

Cebuano News: Mga piniling opisyal sa barangay nanumpa atubangan ni Gob. Matba

Ni Ronie P. Gerona

AGUSAN DEL NORTE, Dis. 9 (PIA) - Nanumpa atubangan ni Gobernador Ma. Angelica Rosedell Amante-Matba ang mga piniling opisyal sa barangay sa nagkalain-laing lungsod ning probinsya.

Kahinumduman, niadtong Nobyembre 23 nanumpa atubangan ni Gob. Angel ang 17 ka mga kapitan ug dol-an 100 ka mga kagawad sa lungsod sa Buenavista. Gisundan dayon kini sa lungsod sa Nasipit niadtong Nobyembre 25, 2013. Niadtong petsa 27 sa susamang bulan nanumpa atubangan ni Gob. Matba ang mga piniling opisyal sa barangay sa lungsod sa Las Nieves ug niadtong Nobyembre 30, 2013 ang mga piniling barangay opisyal sa lungsod sa R.T.R. ug Carmen mihurar atubangan sa gobernador.

“Kini dako ninyong challenge nga unta inyong ihatag ang tinuod nga unta iinyong ihatag ang tinuod nga pagpanerbisyo sa mga katawhan. Adtong angat pa ang piniliay sayo sa buntag manaka na kamo sa mga balay aron muhangyo sa ilang mga buto, og karon kay napili naman mo hinaot nga abri pirmi ang inyong panimalay pagtabang sa mga katawhan kay atong pagpanerbisyo isip mga piniling opisyal 24/7 buot sabton walay oras nga kita modumili sa mga katawhan,” ang pagsabot ni Gobernador Matba sa mga piniling opisyal. (LGU-Agusan del Norte/PIA-Agusan del Norte)